Υπάρχουν συχνά περισσότερα είδη εντόμων στα αυτοφυή ξυλώδη φυτά από ό,τι στα «νέα εξωτικά φυτά», επειδή τα φυτά και τα ζώα μοιράζονται μια μακρά ιστορία συν-εξέλιξης. Η παρουσία πολλών διαφορετικών εντόμων επηρεάζει την αφθονία των ωδικών πτηνών, καθώς αυτά τρέφονται με έντομα.  

Παραδείγματα αυτοφυών ξυλωδών φυτών: Ιτιές, σημύδες, γαύροι, σφενδάμοι, σορβιές, σέρβις/σορβόδεντρα, άγριες μηλιές/μηλιές καβουριών, άτρακτοι, ιπποφαές και κράταιγοι.

Συνολικά, τα φυλλοβόλα δέντρα είναι πιο πλούσια κατοικημένα από τα κωνοφόρα.  

Προσέξτε τη θραύση: Εάν υπάρχει κίνδυνος θραύσης κλαδιών ή πτώσης κορμών, παρακαλούμε να παρέμβετε χρησιμοποιώντας ψαλίδια ή πριόνια κλαδέματος, για λόγους ασφαλείας!  

Μόνο τα φυτά που μπορούν να αντιμετωπίσουν την ξηρότητα, το περιορισμένο φως, την έλλειψη θρεπτικών συστατικών και να αντέξουν τη μεγάλη πίεση των ριζών ενός δέντρου μπορούν να επιβιώσουν στη σκιά των ελεύθερων δέντρων. Αυτά είναι κυρίως πολυετή φυτά δασικών εκτάσεων, συμπεριλαμβανομένων των κρίνων της κοιλάδας, τις φτέρες, το άγριο σκόρδο και τα ξυλόστομα, που έχουν προσαρμοστεί στην καλλιέργεια σε αυτές τις σκληρές συνθήκες. Την άνοιξη, για παράδειγμα, ορισμένα πτηνά χρησιμοποιούν το φιλτράρισμα του φωτός μέσα από τα ακόμα γυμνά φυλλοβόλα δέντρα για να αναπτυχθούν! Αυτά τα είδη είναι επίσης πιο ανεκτικά στην ξηρότητα καλύτερα σε σχεση με άλλα. Η βόρεια πλευρά ενός δέντρου και ακριβώς γύρω από τον κορμό είναι ιδιαίτερα δύσκολες τοποθεσίες επειδή η περιοχή είναι ιδιαίτερα σκοτεινή και ξηρή. Τα είδη Cranesbill, alchemilla, οι χρυσές φράουλες και τα είδη aster, ωστόσο, κατάφεραν να προσαρμοστούν σε αυτές τις συνθήκες. Ο κισσός είναι ένα πολύ γνωστό φυτό που μπορεί επίσης να ευδοκιμήσει σε αυτές τις συνθήκες.   

Ο εξωτερικός κύκλος γύρω από τον κορμό γίνεται λίγο πιο υγρός, όπου ευδοκιμούν φυτά όπως hostas, bergenias, geums, astilbes,  heucherellas και astrantias. Μερικά μικρότερα ξυλώδη φυτά όπως το μαόνι ή το πυξάρι και ακόμη και μερικά διακοσμητικά χόρτα μπορούν να προσαρμοστούν στην πίεση των ριζών.  

Όσοι επιθυμούν να φυτέψουν δέντρα στους κήπους τους θα πρέπει να εκπαιδεύσουν τον εαυτό τους σχετικά με τα διαφορετικά είδη ριζών. Τα δέντρα μπορούν να χωριστούν σε τρία διαφορετικά ριζικά συστήματα: 

• Δέντρα με πλευρικές ρίζες: Σχηματίζουν ένα ευρύ ριζικό σύστημα κοντά στην επιφάνεια του εδάφους. Μόνο λίγες πλευρικές ρίζες αναπτύσσονται κάθετα στο έδαφος για καλύτερη αγκύρωση. Δεδομένου ότι οι ρίζες συνήθως δεν φτάνουν στα υπόγεια ύδατα, αυτά τα δέντρα βασίζονται περισσότερο στο βρόχινο νερό, συχνά εξάγοντάς το από την υπόφυση. Παραδείγματα: σφεντάμια Νορβηγίας, ερυθρελάτες, λεύκες και ιτιές.  

• Δέντρα με ρίζες βρύσης: Σχηματίζουν βαθιές κύριες ρίζες που αναπτύσσονται κάθετα στο έδαφος και βασίζονται στα υπόγεια ύδατα. Παραδείγματα: Οπωροφόρα δέντρα όπως μήλα, κεράσια, δαμάσκηνα, rowans, πεύκα και έλατα. 

• Δέντρα με καρδιακές (λοξές) ρίζες: Σχηματίζουν κάθετες και οριζόντιες ρίζες, δημιουργώντας ένα ριζικό σύστημα σε σχήμα καρδιάς που εξασφαλίζει την παροχή νερού και την αγκυροβόλησή τους. Παραδείγματα: σφεντάμια Νορβηγίας, σημύδες, λάιμ, σκλήθρα και οξιές.