Δύσκολα ανέχεται ο ιδιοκτήτης κήπου τα ζιζάνια. Ακόμα και αν αποτελούν σοβαρό πρόβλημα, δεν χρειάζεται να καταφύγετε αμέσως στα χημικά ζιζανιοκτόνα. Μπορείτε να τα εξολοθρεύσετε με πιο ήπιο τρόπο. Έτσι, είναι βέβαιο ότι δεν θα βλάψετε άλλους ζωντανούς οργανισμούς ή το περιβάλλον. Εάν δίνετε μεγάλη αξία σ' έναν κήπο που βρίσκεται σε αρμονία με τη φύση, θα πρέπει να αποφεύγετε τη χρήση συνθετικών χημικών ουσιών. Σε κάθε περίπτωση, η χρήση τέτοιων ουσιών ήδη απαγορεύεται σε επιστρωμένες ή σφραγισμένες επιφάνειες, όπως οι είσοδοι γκαράζ, καθώς αυτές οι βλαβερές ουσίες μπορεί να καταλήξουν στα υπόγεια ύδατα.
Οι πικραλίδες, οι ερεθιστικές τσουκνίδες, κ.λπ. είναι συνήθως ανεπιθύμητοι επισκέπτες των κήπων, καθώς μπορεί να ανταγωνίζονται τα καλλωπιστικά φυτά για τα θρεπτικά στοιχεία, το φως και το νερό. Επιβιώνουν πραγματικά με κάθε τρόπο, αφού έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται τέλεια στις δεδομένες συνθήκες του εκάστοτε βιότοπου. Συχνά, είναι πολύ ευκολότερο να προληφθεί η εμφάνιση των ζιζανίων, εάν γνωρίζετε τον τύπο χώματος που προτιμούν. Για παράδειγμα, οι ερεθιστικές τσουκνίδες προτιμούν το χώμα που περιέχει άζωτο και είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία, οι νεραντζούλες προτιμούν τη στάσιμη υγρασία και η αγριάδα ευδοκιμεί εξαιρετικά σε συμπυκνωμένο χώμα.
Γενικά, γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των διαφόρων ζιζανίων με βάση τον τύπο πολλαπλασιασμού τους, εάν, δηλαδή, πολλαπλασιάζονται με ρίζωμα ή με σπόρους. Για να μπορέσετε να ελέγξετε τα ζιζάνια αποτελεσματικά και μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να γνωρίζετε σε ποιον τύπο ανήκει κάθε ζιζάνιο.
Πολλαπλασιασμός ζιζανίων μέσω σπόρων:
Γενικώς, η άνθιση των ζιζανίων αυτού του τύπου διαρκεί ένα καλοκαίρι. Ωστόσο, προλαβαίνουν και παράγουν τόσους πολλούς σπόρους που ευδοκιμούν στο έδαφος αρκετά χρόνια μετά. Όταν σκάβετε το χώμα, αναδύονται στην επιφάνεια και φυτρώνουν ξανά. Με το κόψιμο, ενώ βρίσκονται σε περίοδο άνθισης, δυναμώνουν και ενθαρρύνεται η περαιτέρω ανάπτυξή τους, επομένως όσοι κηπουροί κόβουν τα ζιζάνια πετυχαίνουν ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Είναι καλύτερο να περιμένετε 2-3 εβδομάδες την άνοιξη, πριν τη σπορά ή τη φύτευση. Έπειτα, μπορείτε να απομακρύνετε τα περισσότερα ζιζάνια που θα έχουν φυτρώσει έως τότε. Για να το κάνετε αυτό, αναμοχλεύστε το χώμα με έναν εκριζωτή χειρός και τραβήξτε τα ζιζάνια. Εάν δεν έχουν ανθίσει ακόμα, είναι ιδιαίτερα χρήσιμα ως κομπόστ και μπορούν να αξιοποιηθούν αναλόγως. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ζιζανίων αυτού του τύπου είναι τα εξής: Αγριοκαρδαμούδα, γαλατσίδα, βρωμόχορτο και πλαντάγο.
Πολλαπλασιασμός ζιζανίων μέσω ριζώματος:
Τα ζιζάνια ριζώματος διαδίδονται κυρίως υπόγεια μέσω των ριζών τους και σε μικρότερο βαθμό μέσω σπόρων. Εάν αφήσετε λίγη από τη ρίζα τους, όταν αφαιρείτε αυτά τα ζιζάνια, σύντομα θα εμφανιστούν ξανά. Σε αντίθεση με τα ζιζάνια που πολλαπλασιάζονται μέσω σπόρων, αποφεύγετε να ρίχνετε τα ζιζάνια ριζώματος στο σωρό κομπόστ, αφού δεν υπάρχει εγγύηση ότι τα ριζικά μέρη θα καταστραφούν κατά τη διαδικασία λιπασματοποίησης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ζιζάνιων ριζώματος είναι τα εξής: Προσωρινά χόρτα, πικραλίδες και η θηριώδης αγριάδα.
Για να μην αναγκαστείτε να καταφύγετε σε χημικά ζιζανιοκτόνα, συνιστούμε τη χρήση παλιών δοκιμασμένων μεθόδων αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας, όπως το ξερίζωμα, η εδαφοκάλυψη ή η χρήση θερμότητας. Το ξερίζωμα των ζιζανίων με το χέρι δεν είναι πάντα πρακτικό, εάν τα ζιζάνια είναι πολλά. Τα ζιζάνια με επιφανειακές ρίζες κυρίως αφαιρούνται εύκολα. Επειδή χωρίς φως δεν υπάρχει ζωή, η εδαφοκάλυψη είναι ένας καλός τρόπος ελέγχου των ζιζανίων. Εάν το έδαφος είναι καλυμμένο, εμποδίζεται η ανάπτυξη των ζιζανίων. Το καψάλισμα είναι ένας ακόμα αποτελεσματικός τρόπος εξολόθρευσης των ζιζανίων. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε περιοχές που δεν μπορούν να σκαλιστούν. Ωστόσο, μόνο έμπειροι κηπουροί θα πρέπει να επιχειρούν να εφαρμόσουν αυτήν τη μέθοδο, καθώς μπορεί να καταστρέψει τους οργανισμούς του εδάφους. Η θερμότητα διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα μόνο, αλλά εξολοθρεύει τα ζιζάνια εντελώς μέσα σε μερικές μέρες.
Μην ξεχνάτε. Δεν είναι όλα τα ζιζάνια πάντα βλαβερά. Στα ζιζάνια συγκαταλέγονται και τα επονομαζόμενα "βελτιωτικά φυτά", όπως οι πικραλίδες και το έρπον γαϊδουράγκαθο. Οι δυνατές ρίζες τους εξαερώνουν το έδαφος και συγκεντρώνουν θρεπτικά στοιχεία από τα βαθύτερα στρώματα του εδάφους, καθιστώντας δυνατή την επιβίωση άλλων φυτών. Επίσης, πολλά ζιζάνια αποτελούν σημαντική πηγή τροφής για ωφέλιμα έντομα και πουλιά. Επομένως, θα πρέπει πάντα να εξετάζετε προσεκτικά ποια ζιζάνια αποτελούν όντως πρόβλημα - και σε ποιες συγκεκριμένες περιοχές - ώστε να μπορείτε να εφαρμόσετε συγκεκριμένες ενέργειες στα σωστά σημεία.
