Tüm yaz saksılara dikilmiş hazinelerinizi beslediniz ve baktınız. Şimdi kış geldi ve birlikte getirdiği riskler bitkilerinizi tehdit ediyor. Şimdi ne yapılmalı, ne yapmamalı? Son GARDENA Haber Bülteni’nden bu yana bu konuda pek çok soru aldığımızdan, sizi doğru yönlendirecek birkaç ipucu vermek istiyoruz.
Bitkileri kışa hazırlamadan önce neleri düşünmelisiniz:
-
Bitkileri içeri almadan önce temizleyin.
-
Tüm düşen yaprakları, tüm kurumuş ve hastalanmış yaprakları ve tüm kuru dalları temizleyin.
-
Bitkilerin üstünde bitki zararlısı varsa tedaviyi sürdürün. Hiçbir zaman bitki zararlısı bulunan bitkileri içeri almayın!
Uygun bir yer seçin:
Işık: Yaprak döken bitkiler kış için karanlık bir yere konabilirler ancak yaprak dökmeyenlerin ışığa ihtiyaçları vardır. Alan ne kadar sıcaksa bitkiler de o kadar çok ışığa ihtiyaç duyarlar.
Sıcaklık: Üç farklı kategori vardır. Dona karşı dayanıklı bitkiler, dondan korunması gereken bitkiler ve tüm kış boyunca sıcak tutulmaları gereken bitkiler. Akdeniz bitkilerini kış boyunca 10-12°C arası sıcaklığa sahip aydınlık bir yerde tutmak ve kurumamaları için orta derecede sulamak en iyisidir. Tropik bitkileri 20/22°C sıcaklığa sahip aydınlık bir yerde tutup çok ıslak kalmayacakları ancak toprağın nemli kalacağı şekilde sulayın.
Bir kez daha tekrarlayalım: Alan ne kadar sıcaksa bitkiler de o kadar çok ışığa ihtiyaç duyarlar!
Yardım: Artık don engelleyici, havayla şişirilebilen seralar var; bunlar, başka alanda yeterince yeriniz yoksa Akdeniz saksı bitkileri için kışı geçirecekleri yerleri uygun hale getirirler.
Bitkileri kış için ne zaman içeri almalıyım?
Temel kural şöyledir: Saksı bitkilerini içeriye mümkün olduğunca geç alın ve mümkün olduğunca erken dışarı çıkarın. Genel bir kural olarak mümkün olan yerlerde bitkilerin dışarıda olmaları içeride olmalarından daha iyidir, çünkü içeride olmak normal olmayan bir durumdur ve bitkilerin strese girmelerine neden olur. Örneğin boru çiçeği, begonvil, japon gülü ve siğil otu dondan korunmalıdır. Çiçek açan akçaağaç, fırça çalısı, sinameki, narenciye, çay ağacı ve kurşun otu dondurucu derecelere dayanabilir. Japon defne ağacı, Norfolk çamı, kocayemiş, italyan servisi, malta eriği, defne, zeytin ve akçaağaç gibi dayanıklı bitkiler hafif donları (yaklaşık -5°C’ye kadar) tolere edebilir.
Kışlaklarda bitkiler için düşünülmesi gerekenler:
Kışlaklarda çok sıkı bir hijyen sağlayın. Bitkileri içeri almadan önce yaptığınız gibi her ay onları temizleyin. Ocak ayı sonundan itibaren bitki zararlılarını kontrol edin, çünkü bu tarihten itibaren kabuklu bitler görülmeye başlar ve Şubat başından itibaren de kırmızı örümcekler, unlu bitler ve yaprak bitleri ortaya çıkabilirler. Bitki kışlaklarında doğru kış geçirme ısılarının sağlanması için düzgün şekilde iklimlendirilmiş olduğundan emin olun. Gerekli olan yerlerde don izleyici kurmak önemlidir çünkü sıcaklık çok yükselirse don olmayacak şekilde havalandırmanız gerekecektir. Özellikle büyük camlı kışlaklar Şubat başından itibaren çok sıcak olabilirler. Ancak kışı geçiren bitkiler büyük ısı dalgalanmalarına maruz kalmamalı ya da daha iyisi bu zamandan önce dışarı çıkarılmalılar.
Hakkında sorularınız olan türler hakkında tek tek bilgi:
Şefkat çiçeği: Kışı yapraklı geçiren tüm türleri aydınlık, 5-10 °C’lik serin yerlerde kışlatın; sadece kurumalarını önleyecek kadar azar azar sulayın. Yapraklarını döken türler karanlık bir yerde kışlatılabilir ve sulanmaya ihtiyaç duymazlar. İki yılda bir baharda saksısını değiştirin.
Boru çiçeği: İlk dondan önce içeri alın. Bitki dondan biraz zarar görmüşse ve yaprakları dökülüyor ancak ana gövdesi dondan zarar görmemişse (kahverengi ve yumuşaksa) hala kış için içeriye alınabilir. Mümkün olduğu kadar az budayın: Siz ne kadar çok keserseniz, bitki gelecek yıl o kadar geç çiçek açar. Boru çiçeklerini aydınlık, 2-5°C’lik serin yerde kışlatın. Çok karanlık yerlerde tutulursa yapraklarını dökecektir ve baharın geç dönemlerinde yeniden filizlenecektir, bu da geç çiçeklenmesi anlamına gelir. Yaprakları olan bitkileri kışın ölçülü bir şekilde sulayın, sadece yapraklarını korumalarına yetecek kadar. Yapraksız bitkileri kurumlarını önleyecek kadar azar azar sulayın.
İncir ağacı: Hala olgunlaşmamış meyveler gelecek yıl için ağacın üstündedir. Saksıda yetişen ‘Bavarian Violetta’ inciri gibi dona dayanıklı incirler, eğer su akaçlaması sağlandıysa, bitkiyi ve saksısını yünle sardıysanız -5°C’ye kadar soğuğa dayanırlar. Ancak yapılacak en kolay şey bitkiyi garaja koymaktır. Burada karanlıkta ve biraz dona maruz kalarak durabilir. Meyvelerinin buruşmaması için yeterince sulayın. Meyveli incir ağaçlarını kışlatmak için önemli bir faktör: Bitki yüksek ısı dalgalanmalarına maruz kalmamalıdır (örn. gün içinde güçlü kış güneşlerine maruz kalıp gece de tekrar dona maruz kalmak gibi), aksi takdirde meyveler buruşur ve dökülürler.
Mabet ağacı: Saksıdayken toprakta olduklarından daha fazla don zararlarına maruz kalırlar. Bu nedenle en iyisi garaja koymaktır. Kışın saksılarından çıkarıp korunmalı bir konumda toprağa da sokabilirsiniz. Kışın balkonda tutmanız gerekiyorsa bitkiyi ve saksıyı yünle sarın (filmle değil!).
Otlar Maydanoz, selam otu, limon kekiği vb. tarhlarında kalabilirler. Köri bitkileri ve lavanta en iyi aydınlık, serin, dondan korunan alanlarda 5 ila 10°C’de tutulurlar.
Papatya çalısı: Kış için bu bitkileri kaldırırken bitkinin üçte birini budayın. 10/12 °C’de aydınlık bir alanda kışlatın ve kurumamasını sağlamak amacıyla az sulayın. Baharda taze toprağa koyun.
Zakkum: Güçlü, gelişmiş bir bitki olarak 0'dan -5°C’ye kadar dona dayanabilir, örn. hafif donlar. Kışlama için aydınlık ya da az aydınlık, 5-10 °C’lik ısıya sahip bir yerde tutulmalıdır. Az sulayın ama kurumadığından emin olun.
Budama sorularınız üzerine bir açıklama: Son GARDENA Haber Bülteni’nde zakkumun budanması hakkında detaylı bir şekilde konuşmuştuk; lütfen, sorularınızın yanıtı için haber bültenine bakın.
Çarkıfelek: Ilıman iklimlerde (üzüm yetiştirilen iklimler) ve korunaklı bir konuma dikilmişse çarkıfelekler (Passiflora caerulea) genellikle dış mekanda kalabilirler. Burada, eğer iyi yerleşmişse -5 ve -10°C’ye kadar sıcaklıklara dayanabilir. Aksi takdirde dışarının ısısı 0-5 °C arasındaysa içeri alıp 10-12°C arasından fazla olmayacak bir sıcaklıkta kışlatın. Kurumamalarını sağlayacak kadar, az sulayın. Farklı türde çarkıfelek çiçekleri olduğunu unutmayın ve bunların arasında sıcaklık sevmeyen türler de vardır. Bunlar, tropik bitkiler gibi, mümkün olduğunca aydınlık ve 20°C sıcaklıkta ve sürekli nemli tutularak sağlanmalıdır.
İdris otu: Aydınlık bir yerde ve yaklaşık 10-15 °C sıcaklıkta kışlatın ve ara sıra ölçülü şekilde sulayın.
Saksı bitkileri ve varil bitkileri için geniş çaplı bir rehber, kışı geçirmeleri için nasıl saklanacakları konusu da dahil olmak üzere GARDENA bahçe uzmanları tarafından derlenmiş ve 2003'te Stuttgart'ta KOSMOS tarafından yayınlanmıştır.
