Gazonspecial – deel 1
In maart ligt er een speciale gloed over gazons: dit frisse groen aan het einde van de winter kondigt de komst van het voorjaar aan zodra de eerste groene grassprietjes zich eindelijk een weg naar boven banen. Behalve dat het op dit moment een echte blikvanger is, leidt het gras op veel plaatsen ook tot het jaarlijkse dilemma: wat moet ik nu eigenlijk doen om mijn gazon een echte oppepper te geven?
Onze nieuwsbrieflezers hebben allerlei vragen over het gazon. Alle antwoorden op die vragen hebben we op een rijtje gezet in deze gazonspecial. Aangezien niet iedereen in alles geïnteresseerd is, hebben we de informatie verzameld op basis van trefwoorden. Blader simpelweg door de trefwoorden om het advies van jouw GARDENA tuinexpert te vinden en geniet van een fantastisch gazonseizoen!
In de tweede gazonspecial vind je informatie over typen gazons, graszoden, onkruidverwijdering en verticuteren. Hier volgt deel 1 van de gazonspecial!
Beluchting
Ja, deze term bestaat echt en we lichten deze graag toe! Beluchting heeft te maken met de ventilatie van graswortels. Gazons bevinden zich vaak op grondsoorten die onvoldoende zanderig zijn, waardoor te weinig lucht de wortels bereikt, terwijl deze moeten kunnen ademen. Hierdoor is de grond te compact en stagneert de groei van het gazon. Beluchting – de toevoeging van lucht – kan uitkomst bieden. Er wordt speciaal tuingereedschap gebruikt om gaten in het gazon te stansen. Deze gaten worden vervolgens met grof zand opgevuld, zodat ze niet modderig worden. Oppervlaktewater stroomt nu beter weg en de graswortels krijgen meer lucht, waardoor het gazon beter zal groeien. Op kleine gazons bij het huis of in probleemgebieden (bijv. waar de grond bijzonder kleiachtig is en/of water blijft staan) kan je het gras beluchten met een spitvork.
Mieren
We begrijpen heel goed dat je deze vervelend vindt! Rond het huis zijn ze vooral te vinden in de buurt van betegelde paden of stapstenen in het gazon; midden op het gazon kom je ze minder snel tegen. Ze produceren vooral zandhoopjes en beschadigen in feite niet het gazon zelf. Mieren kan je bestrijden met mierenverdelger of – voor kleinere oppervlakken – met bakpoeder dat bij droog weer wordt uitgestrooid. Denk eraan dat grote bosmieren niet gedood mogen worden, omdat de bosmier een beschermde diersoort is. Deze komen voor in gebieden in de buurt van bossen.
Eenvoudiger werken
Als je van plan bent om een gazon aan te leggen, let dan op het zaad dat je gebruikt. Er bestaan nu werkbesparende zaadmengsels die platter en ongeveer eenderde trager groeien. Dit betekent minder maaiwerk en minder gemaaid gras om te verwijderen.
Boomvakken
Hierover valt te twisten. Als je bomen in een gazon plant, moet je rekening houden met het verwijderen van bloesem en bladeren om schade aan je gazon te voorkomen. Daarnaast is het maaien van het gras rondom een boom niet het meest eenvoudige klusje. Waarom zou je nog meer graskanten creëren die onderhoud vragen? Maar als er al bomen in het gras staan, moet je echt een apart boomvak creëren zodat de boomwortels voldoende lucht krijgen. Met name op leemgrond hebben de wortels de neiging om naar de oppervlakte te komen. Bij oudere bomen betekent dit dat de wortels steeds worden geraakt door de grasmaaier. En de schors kan ook heel gemakkelijk geraakt en beschadigd worden als het gras bij de boomstronk omhoog groeit. Het boomvak heeft dus twee functies: het houdt de maaiers en messen op afstand en beschermt de wortels. Dit heeft echter geen effect als je de mulch zo vast aanstampt dat de wortels eronder sowieso niet kunnen ademen! Het is beter om deze los te laten liggen en af en toe te schoffelen.
Bloemengazons
Bepaalde bloemen, zoals ereprijs, witte klaver en madeliefjes weven zichzelf tegen onze zin door onze gazons en worden slechts getolereerd. Tuinierders die bewust kiezen voor weidezaden, moeten goed begrijpen dat ze de bruikbaarheid van hun lap grond aanzienlijk beperken. Bloemenweiden mogen niet al te vaak betreden worden. Voor het zaaien kunnen standaard beschikbare zaadmengsels worden gebruikt. Deze combineren diverse gras- en kruidensoorten, waaronder korenbloemen en klaprozen – met een korte bloeitijd – met bloemen die zich op den duur over het gebied kunnen verspreiden en floreren. Het klopt dat bloemengazons minder vaak gemaaid hoeven te worden. Twee keer per jaar is genoeg (een keer in juni en nog een keer in oktober). Wanneer je zo'n gazon gaat maaien, is er sprake van veel gras en heb je eigenlijk een zeis, een motorzeis of een maaimachine met maaibalk nodig, omdat een 'normale' kleine grasmaaier de klus niet kan klaren. Sommige tuinierders maaien bloemengazons maar één keer, in september. Ze wachten tot de meeste bloemensoorten volwassen zaden hebben, wat gewoonlijk niet het geval is als er in juni wordt gemaaid.
Kalk
Mensen vergeten vaak om kalk over hun gazons te strooien. Het gras op het gazon groeit namelijk minder goed wanneer de grond te zuur is, wat bijvoorbeeld geldt voor zwenkgras. De ideale pH-waarde voor gazons is licht zuur – tussen 5,5 en 6,5. Zo'n 50-60 gram landbouwkalk per vierkante meter, per jaar, is genoeg om het kalkniveau op peil te houden. Zandgrond heeft gewoonlijk meer en vaker kalk nodig dan kleigrond, die de kalk beter kan binden. Als je de pH-waarde van je gazon met behulp van een bodemsonde zelf kan bepalen, voeg dan 60 gram kalk per vierkante meter toe om de pH-waarde met 0,5 te verhogen. Voorbeeld: je meet een pH-waarde van 4 en wil deze verhogen naar 6. Je hebt dan 4 x 60 gram kalk per vierkante meter nodig, oftewel zo'n 240 gram. Een zak van 25 kg is dus genoeg voor ruim 100 vierkante meter gazon.
Composteren
Wanneer je afgeknipte planten op de composthoop gooit, gaan deze vaak stinken. Dit gebeurt wanneer je de afgeknipte planten in dikke lagen op de compost plaatst. Om stank te voorkomen, moet je werken met dunne lagen gemaaid gras van niet meer dan ongeveer 10 cm dik. Wissel deze af met lagen zeer droge compostplanten (bv. droge stengels die in het najaar zijn gesnoeid of dunne takken van de bomen). Hierdoor worden droge, koolstofrijke compostplanten vermengd met vochtige, stikstofrijke exemplaren, wat zorgt voor optimale verrottingsconditities. Dit geldt met name als de compostmaterialen goed kunnen ventileren in lagen. Anaërobe condities zijn niet aanwezig en dat betekent geen smerige gassen en geen stank.
Mulchmaaiers
Ja, ze maken het maaien van gazons gemakkelijk, omdat ze in het ideale geval de grasresten zo klein snijden dat ze tussen de stengels op de grond vallen en daar kunnen afsterven, en het gras zo voorzien van voedingsstoffen. Maar je moet beseffen dat hiervoor echt een goede gazonbasis en gezond, goed gevoed gras nodig is. Het werkt niet zo goed op probleemgrond (te compact of nat). In dergelijke gevallen blijven de grasresten te lang als laag tussen de grassprieten liggen, waardoor de mest niet kan doorstromen, de stengels niet voldoende licht krijgen en de groei van mos wordt bevorderd. Dus: gebruik je mulchmaaier, maar gebruik minstens één keer – en zo nodig vaker – een verticuteermachine.
Nieuw zaad zaaien
Stel het zaaien van nieuw zaad uit totdat de bodemtemperatuur ongeveer 14 graden heeft bereikt. Het zaad zal dan sneller ontkiemen en de jonge planten groeien sneller. Afhankelijk van het gebruikte zaad is ongeveer 30 tot 40 gram per vierkante meter voldoende. Als je niet zo ervaren bent met het uitstrooien van mest en niet op je intuïtie kan vertrouwen om gelijkmatig te strooien, kan je beter een meststrooier gebruiken. Hierop zit ook een instelmogelijkheid voor gelijkmatig zaaien. Vergeet niet om de zaden vervolgens ook in te rollen! Als je de zaden in de twee weken voorafgaand aan het ontkiemen wil of moet besproeien vanwege erg droog weer, moet je dit heel voorzichtig doen om te voorkomen dat je het zaad wegspoelt. Mensen vragen vaak wat het beste moment is voor de eerste maaibeurt: wacht drie of vier weken en maai dan alleen als het gazon helemaal groen begint te worden, wanneer de stengels ongeveer acht centimeter lang zijn. Maai het eerst op zo'n vijf centimeter. Wanneer het gras voor de derde of vierde keer wordt gemaaid en dikker is, kan je geleidelijk aan op drie centimeter maaien.
